سفالکسین چیست؟ موارد مصرف و عوارض جانبی آن کدامند؟

کپسول سفالکسین 500
کپسول سفالکسین 500

سفالکسین چیست؟

سفالکسین (با نام انگلیسی: Cephalexin و نام تجاری: کفلکس یا سپورکس) به گروه دارویی آنتی بیوتیک های سفالوسپورین تعلق دارد و برای درمان طیف وسیعی از عفونت های باکتریایی مورد استفاده قرار می گیرد.

سفالکسین به نام سفالوسپورین نسل اول نیز شناخته شده زیرا یکی از اولین سفالوسوپورین هایی است که تولید و به بازار عرضه شده است.

این دارو با ایجاد اختلال در توانایی باکتری ها در ساخت دیواره های سلولی – که برای زنده ماندن سلول های باکتریایی ضروری می باشد – باعث از بین رفتن باکتری ها شده و رشد آن ها را متوقف می کند.

موارد مصرف سفالکسین

سفالکسین برای درمان عفونت های باکتریایی از جمله عفونت های تنفسی فوقانی، عفونت های گوش، عفونت های پوست، عفونت دستگاه ادراری و عفونت های استخوانی تجویز می شود و برای پیشگیری از عفونت های ناشی از باکتری استرپتوکوک مانند تب روماتیسمی نیز استفاده می شود.

این دارو برای درمان عفونت های سینوسی توصیه نمی شود.

نکته مهم: سفالکسین برای عفونت های ویروسی همچون سرماخوردگی و آنفلوآنزا اثربخش نمی باشد، توجه به این نکته از آن جهت اهمیت دارد که استفاده نا به جا از هرگونه داروی آنتی بیوتیک ممکن است باعث کاهش اثر دارویی آن در سایر مواقع مورد نیاز شود.

نحوه مصرف سفالکسین

سفالکسین به صورت خوراکی و با تجویز پزشک معمولا هر 6 تا 12 ساعت به همراه غذا یا به تنهایی مصرف می شود.

برای جلوگیری از ناراحتی های معده توصیه می شود این دارو را به همراه غذا یا شیر میل کنید.

از جویدن، دو نیم کردن یا خرد کردن کپسول سفالکسین خودداری کنید و آن را با یک لیوان پر آب میل کنید.

برای بهترین نتیجه، دارو را درست سر وقت و در همان ساعات روز قبل میل کنید.

قبل از مصرف سوسپانسیون یا شربت سفالکسین حتما آن را خوب تکان دهید و از قاشق مخصوص برای تعیین دوز استفاده کنید.

مصرف سفالکسین را تا پایان دوره درمان – حتی اگر علائم آن زودتر بهبود یابد – ادامه دهید زیرا قطع زود هنگام دارو ممکن است باعث برگشت بیماری شود.

در صورتی که طی دوره درمان وضعیت سلامتی شما بهبود پیدا نکرده و یا تشدید شود حتما با پزشک صحبت کنید.

عوارض جانبی سفالکسین

در صورت ظاهر شدن علائم آلرژیک همچون کهیر، مشکل تنفس، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو حتما به اورژانس مراجعه کنید.

در صورت مشاهده نشانه های زیر بعد از مصرف سفالکسین با پزشک تماس بگیرید:

  • درد شدید معده، اسهال آبکی یا خونی
  • زردی (زرد شدن پوست یا چشم ها)
  • راحت کبود شدن بدن، خونریزی غیر طبیعی (بینی، دهان، واژن یا مقعد)، ظاهر شدن لکه های قرمز یا ارغوانی زیر پوست
  • کاهش یا قطع شدن ادرار
  • آشفتگی، گیجی، توهم
  • واکنش های شدید پوستی: تب، گلو درد، ورم صورت یا زبان، سوزش چشم ها، درد پوست به همراه جوش های قرمز یا ارغوانی که بخصوص در صورت یا قسمت فوقانی بدن پخش می شود و باعث ایجاد تاول یا پوسته پوسته شدن می شود

عوارض جانبی شایع سفالکسین عبارتند از:

  • اسهال
  • سرگیجه، احساس خستگی
  • سردرد، درد مفاصل
  • خارش یا ترشحات واژینال

نکته 1: سفالکسین مانند سایر آنتی بیوتیک ها باعث رشد بیش از حد باکتری به نام باکتری کلستریدیوم دیفیسل در روده بزرگ می شود. سموم تولید شده توسط این باکتری ممکن است باعث اسهال یا شرایط خاصی به نام کولیت کاذب شود.

نکته 2: داروهای آنتی بیوتیک ممکن است باعث بروز اسهال شوند که گاهی نشانه عفونت جدید می باشد، بنابراین اگر پس از مصرف سفالکسین دچار اسهال آبکی یا خونی شدید حتما با پزشک تماس بگیرید.

توجه: عوارض ذکر شده تنها بخشی از عوارض احتمالی سفالکسین می باشد، برای اطلاع از لیست کامل عوارض جانبی این دارو با پزشک معالج صحبت کنید.

همه چیز درباره قرص سفالکسین
همه چیز درباره قرص سفالکسین

موارد احتیاطی مصرف سفالکسین

  • قبل از مصرف سفالکسین اگر به این دارو یا پنی سیلین یا دیگر سفالوسپورین ها (از جمله موارد زیر) حساسیت دارید یا از هرگونه آلرژی دارویی دیگر رنج می برید از مصرف دارو خودداری کرده و با پزشک مشورت کنید. برخی از این سفالوسپورین ها عبارتند از:

سفاکلر (سکلر، رانیکلر)
سفادروکسیل (دوریسف)
سفازولین (آنسف، کفزول)
سفدینیر (اومنیسف)
سفدیتورن (اسپکتراسف)
سفپودوکسیم (وانتین)
سفپروزیل (سفزیل)
سفتیبیوتن (سداکس)
سفوروکسیم (سفتین)
و …

  • افرادی که به پنی سیلین حساسیت دارند به احتمال 10 درصد نسبت به سفالکسین نیز آلرژی خواهند داشت.
  • قبل از مصرف این دارو سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید بخصوص اگر سابقه ابتلا به بیماری کلیوی، بیماری معده یا روده مانند کولیت داشته باشید.
  • فرم مایع یا سوسپانسیون سفالکسین ممکن است حاوی قند باشد، بنابراین افرادی که دچار دیابت هستند باید در مصرف آن احتیاط کرده و حتما با پزشک یا مسئول داروخانه مشورت کنند.
  • سفالکسین ممکن است اثر واکسن های باکتریایی همچون واکسن تیفوئید را خنثی کند، بنابراین هنگام مصرف این دارو از واکسیناسیون خودداری کنید مگر در مواردی که پزشک توصیه کند.
  • قبل از عمل جراحی لیست همه داروهای مصرفی با نسخه، بدون نسخه و گیاهی را در اختیار پزشک یا دنداپزشک قرار دهید.
  • سفالکسین ممکن است باعث کاهش دقت برخی از آزمایش های خون یا آزمایش ادرار برای دیابت شود. قبل از آزمایش مسئول آزمایشگاه را از داروهای مصرفی خود مطلع کنید.

سفالکسین در بارداری

مصرف این دارو در دوره بارداری تنها در شرایطی که واقعا نیاز باشد و پس از مشورت با پزشک امکان پذیر است، با پزشک درباره خطرات و فواید و جایگزین سفالکسین صحبت کنید.

سفالکسین و شیردهی

این دارو از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می شود، بنابراین قبل از شیردهی حتما با پزشک صحبت کنید.

سفالکسین در نوزادان و کودکان

قبل از مصرف این دارو در کودکان حتما با پزشک مشورت کنید، مقدار مصرف سفالکسین در نوزادان و اطفال به وزن کودک بستگی دارد.

سفالکسین برای دندان درد

اگر درد دندان به دلیل آبسه باشد دندانپزشک ممکن است برای درمان عفونت باکتریایی دندان داروی سفالکسین تجویز کند، توجه داشته باشید حتما دوره درمان را به پایان برسانید.

تداخل دارویی سفالکسین

تداخلات دارویی ممکن است باعث کاهش اثربخشی یا افزایش خطر بروز عوارض جانبی داروها شود بنابراین لازم است قبل از مصرف هر داروی جدید حتما درباره تعاملات دارویی آن اطلاعات کافی به دست آورید.

برخی داروهایی که با سفالکسین تداخل دارند عبارتند از:

  • مصرف سفالکسین در افراد دیابتی که متفورمین مصرف می کنند ممکن است باعث افزایش سطح این دارو در خون شده و خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد
  • پروبنسید (بنمید، پروبالان) که برای درمان نقرس استفاده می شود، در برخی موارد پربنسید به همراه آنتی بیوتیک ها و برای افزایش قدرت آنتی بیوتیک مصرف می شود
  • مصرف آنتی بیوتیک ها ممکن است باعث خنثی شدن اثر قرص های ضد بارداری شده و به حاملگی ناخواسته منجر شود.

توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد. توصیه می شود قبل از مصرف سفالکسین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کرده و از شروع، قطع یا تغییر دوز دارو بدون مشورت پزشک جدا خودداری کنید.

دوز مصرف سفالکسین

دوز مصرف سفالکسین با توجه به نوع عفونت، واکنش بدن به درمان و این که آیا برای کودکان یا بزرگسالان تجویز می شود متفاوت خواهد بود.

معمولا دستورالعمل کلی برای مقدار مصرف سفالکسین به صورت زیر است:

در بزرگسالان؛ دوز معمول سفالکسین در بزرگسالان روزانه بین 1 تا 4 گرم است که در چندین دوز تقسیم می شود و معمولا 250 میلی گرم هر 6 ساعت یا 500 میلی گرم هر 12 ساعت می باشد. در عفونت های شدید ممکن است دوز مصرفی دو برابر شود (با توجه به تشخیص پزشک)

در کودکان؛ دوز معمول برای کودکان 25 تا 50 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم است که در طول روز تقسیم می شود.

دوره درمانی سفالکسین بسته به نوع عفونت معمولا بین 1 تا 2 هفته ادامه خواهد داشت.

در صورتی که نیاز به دوزهای بسیار بالای سفالکسین باشد نوع دیگری از سفالوسپورین (تزریقی) برای درمان عفونت تجویز خواهد شد.

در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف سفالکسین، به محض یادآوری نسبت به مصرف آن اقدام کنید. اما اگر زمان زیادی تا نوبت بعدی باقی نمانده از خوردن آن صرف نظر کرده و هرگز دوز یک نوبت را دو برابر نکنید.

عوارض مصرف بیش از حد سفالکسین

برخی نشانه های اوردوز سفالکسین عبارتند از: حالت تهوع، استفراغ، درد معده، اسهال و خون در ادرار.

در صورت مصرف بیش از حد این دارو و بروز علائم جدی همچون حالت بیهوشی یا مشکل تنفسی حتما به اورژانس مراجعه کنید.

تفاوت قرص سفالکسین با سفیکسیم

هر دو دارو به گروه آنتی بیوتیک های سفالوسپورین تعلق دارند و برای درمان عفونت های باکتریایی مصرف می شوند.

از جمله موارد مصرف سفیکسیم می توان به درمان عفونت دستگاه ادراری، ذات الریه، برونشیت، گونوره، عفونت گوش، عفونت ریه و گلو مانند لوزه ها و عفونت های پوستی اشاره کرد.

اشکال دارویی سفالکسین

برخی اشکال دارویی سفالکسین در ایران عبارتند از:

کپسول سفالکسین 250 و 500 میلی گرم
کپسول کفالکس 250 و 500 میلی گرم
سوسپانسیون یا شربت سفالکسین 125 و 250 میلی گرم/5 میلی لیتر
سوسپانسیون کفالکس 125 و 250 میلی گرم/5 میلی لیتر
سوسپانسیون سفالکسین 125میلی گرم/ 5 میلی لیتر 100 میلی لیتر
سوسپانسیون سفال-ایکس 250میلی گرم/میلی لیتر
سوسپانسیون سفال-ایکس 125 میلی گرم/5 میلی لیتر 100 میلی لیتر
و …

سخن پایانی …

کپسول و قرص های سفالکسین را در دمای اتاق و به دور از نور، رطوبت، کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.

سوسپانسیون سفالکسین را در یخچال و دمای بین 2 تا 8 درجه سانتی گراد نگهداری کنید و از فریز کردن آن خودداری کنید و مقدار باقی مانده را بعد از دو هفته بیرون بریزید.

برندهای مختلف این دارو ممکن است به شیوه های مختلف نگهداری شوند بنابراین حتما برچسب آن را با دقت مطالعه کنید.

در دوره درمان با سفالکسین ممکن است نیاز به انجام آزمایش های دوره ای همچون آزمایش کلیه انجام دهد تا میزان بهبود یا عوارض جانبی روی بدن را بررسی کند.

این دارو تنها برای وضعیت فعلی شما تجویز شده است، بنابراین از مصرف آن برای سایر عفونت ها خودداری کنید مگر این که پزشک توصیه کند.

منبع: webmddrugseverydayhealth

🔥 برای مشاهده سریع جدیدترین فال های امروز روی دکمه زیر کلیک فرمایید

فال ام را نشان بده

فال حافظ کوکا